Tak jak na każdy instrument muzyczny, tak też i na zestaw perkusyjny mamy specjalny zapis nutowy. Nuty zapisywane są tak jak w przypadku innych instrumentów również na pięciolinii. Trochę inaczej pewne nutki graficznie będą wyglądać, ale zasada jest taka sama. Zawsze na początku każdej pięciolinii umieszczany jest specjalny klucz, który od razu informuje, że dane nuty są na ten czy inny instrument.

Tak jak na każdy instrument muzyczny, tak też i na zestaw perkusyjny mamy specjalny zapis
nutowy. Nuty zapisywane są tak jak w przypadku innych instrumentów również na pięciolinii.
Trochę inaczej pewne nutki graficznie będą wyglądać, ale zasada jest taka sama. Zawsze na
początku każdej pięciolinii umieszczany jest specjalny klucz, który od razu informuje, że dane
nuty są na ten czy inny instrument.

Również i instrumenty perkusyjne mają taki swój klucz
muzyczny, który jest w postaci takich dwóch pionowych grubych kresek przebiegających od 2
do 4 linii naszej pięciolinii lub takiego podłużnego prostokąta przebiegającego przez te linie.
Rozczytywanie nut na perkusję nie jest trudne do nauczenia się. Nawet laikowi zdecydowanie
łatwiej jest się połapać w nutach na perkusję niż w tych pisanych na inne instrumenty
muzyczne. Zestaw perkusyjny jako całość stanowi jedne instrument, ale żeby było nam łatwiej
zrozumieć ten zapis nutowy dla perkusji, to musimy wpierw rozłożyć nasz zestaw perkusyjny
na poszczególne jego elementy.

Taki podstawowy zestaw perkusyjny składa się z:
• bębna dużego, zwanego basowym lub centralnym
• tom-tom mały (który jest zazwyczaj podwieszany na uchwycie od centralnego)
• tom-tom średni (podwieszony obok tom-toma małego)
• tom-tom duży (nazywany również studnią, która stoi po prawej stronie)
• werbel
• Hi-hat (nazywana nieraz break-maszyną)
• talerz ridowy
• talerz crashowy
Ten podstawowy zestaw możemy jeszcze sobie urozmaicić dodając np.:
• talerz splash
• cow-bell

Każdy z tych elementów naszego zestawu perkusyjnego jest umieszczany na innej linii bądź
polu naszej pięciolinii. Linię zawsze liczymy od dołu pamiętając o tym, że pomiędzy tymi liniami
są pola, na których również umieszczone są nuty. Czytając nuty musimy potraktować
poszczególny element naszego zestawu jako oddzielny instrument, który ma swoje miejsce na
pięciolinii tak jak np.: każdy klawisz w fortepianie ma swoje umiejscowienie na pięciolinii.
Zaczynając naukę czytania nut proponuję rozpocząć od tych najbardziej podstawowych
elementów naszego zestawu czyli: bębna basowego tzw. centralki, werbla i hi-hatu. Bez tego
nasza perkusja nie istnieje. Pozostałe elementy perkusji są już pewnego rodzaju dodatkiem
wzbogacającym brzmienie, dlatego my skoncentrujemy się głównie tylko i wyłącznie nad tymi
najbardziej podstawowymi elementami zapisu.

Bęben basowy zapisywany jest na pięciolinii na pierwszym polu czyli nuta umieszczona jest
pomiędzy pierwszą a drugą linią. Werbel zapisuje się na trzecim polu czyli pomiędzy trzecią a
czwartą linią, natomiast hi-hat notuje się nad piątą linią. Jeżeli chodzi o zapis hi-hatu, to może
być on różnie zapisywany w zależności od tego w jaki sposób zostanie wykorzystany ten
element perkusji. Hi-hat zamknięty uderzany pałką zapisuje się w postaci takiego jakby (x) nad
piątą linią. Ten sam hi-hat jak zagramy pałką, ale będzie lekko uchylony to nad nutką należy
dodać jeszcze znaczek (o). Natomiast jak hi-hat jest zagrywany tylko stopą, to zapisujemy go
(x) pod pierwszą linią. To jest takie ABC od którego rozpoczynamy nasze rozczytywanie.
Umiejętność czytania nut powinniśmy sobie przyswajać w podobny sposób jak naukę gry na
samym instrumencie. Każdy rozpoczynający naukę gry na perkusji rozpoczyna pierwsze
uderzenia od uderzeń w werbel. Następnie dodaje do tego bęben centralny zagrywany prawą
stopą, a następnie hi-hat, który zagrywany jest pałką na zamkniętych lub lekko uchylonych
talerzach, albo tylko samą lewą stopą. Dopiero po opanowaniu tych podstawowych
elementów zaczynamy rozkładać sobie poszczególne ćwiczenia na pozostałe instrumenty
naszego zestawu.

Talerz ridowy zapisujemy w tym samym miejscu co hi-hat nad piątą linią, tylko nie stosujemy
tu takiego (x) tylko raczej ma on postać takiego przekręconego kwadracika postawionego
czubkiem nad piątą linią. Natomiast ten sam talerz ridowy uderzany w kopułkę, zapisujemy już
na pierwszej dodanej górnej linii. Cow-bell natomiast zapisuje się w ten sam sposób, co talerz
ridowy uderzony w kopułkę nad pierwszą dodaną górną tylko, że tam ten kwadracik był
wypełniony na czarno, a w przypadku cow-bella jest on pusty. Tom-tom mały zapisujemy w
formie nuty na czwartym polu, czyli pomiędzy czwartą a piątą linią. Tom-tom duży zwany
również studnią zapisujemy z kolei na drugim polu czyli pomiędzy drugą a trzecią linią.
To są takie podstawowe elementy zapisu nutowego na perkusję, który oczywiście w zależności
też od rodzaju w jaki sposób zagrywamy dany element i jakiej techniki używamy mogą
zmieniać swoja pewną formę. Np.: werbel zagrywany w sposób standardowy zapisany jest
taką zwykłą nutką, ale już taki np.: markujący zapisuje się biorąc taka nutkę w nawias.
W zapisie nutowym na perkusję ten zapis nie jest taki w 100% ujednolicony jak ma to miejsce
przy zapisie nut na inne instrumenty. Z reguły werbel, bęben centralny i hi-hat we wszystkich
nutach jest umiejscowiony w tych samych miejscach na pięciolinii, ale możecie się również
spotkać z zapisem gdzie np.: werbel jest zapisywany na trzeciej linii, a bęben basowy pod
pierwszą linią. Zwłaszcza w muzyce rozrywkowej jest pewna taka dowolność w tej kwestii, nie
mówiąc już o zapisie np.: jazzowym. Tam jest dużo improwizacji i w zasadzie nie ma szans na
dokładne zapisanie tego, dlatego najczęściej na początku jest podany tylko podstawowy
schemat rytmiczny, ilość taktów do powtórzeń i miejsce, gdzie następuje jakieś przejście, czy
ma być w jakiś szczególny sposób dany fragment zaakcentowany.
Oczywiście wartości rytmiczne obowiązują wszędzie takie same, tak więc najdłuższą wartością
jest cała nuta, następnie mamy półnutę, ćwierćnutę, ósemkę, szesnastkę, trzydziestodwójkę,
sześćdziesięcioczwórkę. Kropka przy nucie oznacz przedłużenie jej wartości o połowę.
Odpowiednikiem rytmicznym nut zagrywanych są oczywiście pauzy czyli miejsce gdzie mamy
być cicho.